با در نظر گرفتن این مفهوم زیست – اجتماعی که تولید مثل وظیفه اصلی حیات است و عضو مستقلی از بدن به آن اختصاص داده شده، «آندرولوژی» گستره پهناوری را به خود اختصاص داده است.

در معنای دقیق، آندرولوژی به عنوان دانش و مهارت عملی مربوط به فعالیت‌های تولیدمثل مردان و اختلالات آن شناخته می‌شود.

عناوین اصلی مورد بحث در آندرولوژی عبارتنداز:

• 
  
  ناباروری
  
  


• 
  
  هیپوگنادیسم (با یا بدون ارتباط با میل جنسی)
  
  


• 
  
  روش‌های جلوگیری از بارداری مردانه
  
  


• 
  
  اختلالات نعوظی
  
  


• 
  
  پیری مردانگی(Male Senescence)
  
  

عموما و بر مبنای تعریف سازمان بهداشت جهانی (WHO)، آندرولوژی به بهداشت

 تولیدمثلی مردان-Male Reproductive Health می‌پردازد.

هرشخص غیر حرفه ای می‌داند که هر مرد و زنی نیازمند فرزند‌آوری هستند. با این وجود، ضرورتی ندارد که یک زوج نازا بدانند که اختلال در مرد است، یا زن ویا هردو. بنابراین معقول‌ترین کار برای زوج‌ها این است که به پزشکی در رشته‌ای مراجعه کنند که بطور همه‌جانبه به مشکلات ناباروری می‌پردازد.

این مهم نیست که این دیدگاه با چه منطقی به بیماران منتقل شود، علم طب آشکارا راه حل مناسبی پیشنهاد کرده است.

اغلب هر یک از زوج نابارور بطور منفرد، با پزشکی از رشته‌های مختلف، به منظور تشخیص و درمان مشورت می‌کنند.برای زن، نسبتا ساده است که پزشک کارآمدی پیدا کند، چرا که تخصص « بیماری‌های زنان-Gynecology »، زمینه کاملا شناخته شده‌ای در علم طب است.

در حالیکه برای مرد مبتلا بسیار سخت‌تر است و ابتدا به ساکن نمی‌داند به چه کسی مراجعه کند.در ابتدا با پزشک خانواده یا پزشک مراقبت‌های بهداشتی اولیه  مشورت می‌کنند، ?? ? به متخصص زنان همسرشان مراجعه می‌کنند و بقیه با یک اورولوژیست (و در آلمان، همچنین، درماتولوژیست- متخصص پوست) و شاید اندوکراینولوژیست(متخصص غددداخلی) مشورت می‌کنند.

آندرولوژی در تعداد معدودی از کشورها بعنوان یک رشته مجزا فعال است. در فرانسه و ایتالیا، آندرولوژی، رشته تخصصی است که در چارچوب اندوکراینولوژی قرار گرفته است، علاوه بر آن در مصر و اندونزی نیز بعنوان یک رشته تخصصی در نظر گرفته شده است. در کشورهای دیگر، آندرولوژی رشته‌ای نیست که بیماران با آن آشنا باشند.

در آلمان، علاوه بر اورولوژیست‌ها، اندوکراینولوژیست‌ها و متخصصین زنان، درماتولوژیست‌ها نیز بر مبنای این سابقه تاریخی که عمده ناباروری‌ها به علت بیماری‌های مقاربتی بوده – وضعیتی که همچنان در جنوب صحرای کبیر آفریقا وجود دارد – بیماران ناباروری را ویزیت می‌کنند.

هدف بهبود آموزش پزشکی در محدوده بهداشت باروری مردان، توسط آکادمی اروپایی آندرولوژی با بیش از ?? مرکز در سطح اروپا دنبال شده است.

از نقطه نظر زوج مبتلا، «طب تولید مثل»، تخصص بین رشته‌ای است که راه حل ارائه می‌کند. البته چنین خدماتی در تعداد کمی از دانشگاه‌ها یا مراکز مستقل در دسترس می‌باشد.

با این حال، بررسی زوج نازا تنها توسط یک فرد نادراست، بلکه معمولا یک تیم بین رشته‌ای شامل یک آندرولوژیست ، یک متخصص زنان و جنین شناس جهت ارائه طب تولید مثل همکاری می‌کنند.

سازمان بهداشت جهانی (WHO) در تعریف خود از بهداشت تولید مثل، به مفهوم عاری بودن زن و مرد از بیماری‌ها و اختلالات عملکرد تولیدمثل، زوج را بعنوان یک مجموعه و یک پیکر در نظر می‌گیرد. سازمان بهداشت جهانی معتقداست «تولید مثل» می‌باید به عنوان بخشی از سلامت اجتماعی، روانی و جسمی هر جامعه در نظر گرفته شود. این در حالی است که WHO در برنامه‌های خود در زمینه تعیین تعداد فرزندان توسط زوج، فرض را به این دارد که هر دو آنها، آزادانه به روش‌های جلوگیری از بارداری معتبر و مورد اعتماد دسترسی دارند.

برنامه‌های تحقیقاتی WHO در زمینه‌ تولید مثل انسان هم زن وهم مرد را مورد توجه قرارداده است (1998-1994) در حالی که در سال‌های قبل بررسی فعالیت تولیدمثل زنان بیشتر مورد توجه بوده، مطالعات اخیر برروی باروری مردان، تعادلی در این زمینه ایجاد کرده‌است. در سطح بین المللی نیز تلاش‌های اولیه‌ای در جهت ایجاد «طب تولید مثل» صورت پذیرفته است.

علاوه براین، آندرولوژی در برگیرنده جنبه‌های معینی از فعالیت تولید مثلی مردان است که تعداد زیادی از آنها بدون دسترسی به همسر (زن) قابل درمان است، مثلاٌ: 

• 
  
  درمان جایگزینی در هیپوگنادیسم
  
  


• 
  
  نمو بلوغی تاخیر یافته
  
  


• 
  
  اختلال نعوظ
  
  


• 
  
  روش‌های جلوگیری و سالخوردگی مردانه و ...
  
  

از این رو، علاوه بر علم بیماری‌های زنان، توجه به بخشی از طب تولیدمثلی که مربوط به مردان است، یعنی آندرولوژی، اجتناب ناپذیر است. گسترش «تخصص بیماریهای زنان» و «آندرولوژی» به عنوان زمینه‌های مجزا، فواید و محاسن زیادی دارد، اگرچه نباید فراموش کرد که هر دو تخصص می‌باید در ارائه خدمات به زوج نابارور مشارکت نزدیکی در قالب یک مرکز «طب تولید مثل» داشته باشند.

در کشور آلمان بر مبنای آیین‌نامه‌های موجود، حضور آندرولوژیست در بخشی از هر مرکز طب تولید مثل، بویژه در زمان انجام درمان ضروری است و یکی از سه پزشک تیم درمان می‌باید یک آندرولوژیست باشد،در ایران نیز بر مبنای آیین نامه مراکز درمان ناباروری-مصوب وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی- چنین شرطی وجود دارد.

 علم پزشکی آندرولوژی چیست ؟ Andrology

 نوشته :   دکتر هومن صدری اردکانی

دکتر رحمت سخنی از مرکز آموزشی درمانی امام خمینی (ره) ارومیه

«آندرولوژی» به عنوان شاخه‌ای از علم پزشکی شناخته می‌شود که مرتبط با عملکرد تولید‌مثلی مردان است، اعم از حالات فیزیولوژیک و یا پاتولوژیک (آیین‌نامه آکادمی اروپایی آندرولوژی – سال 1992).